درباره دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی چه می‌دانید؟ خوب است بدانید که این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که فرد بنابر تصمیم دادگاه از مطالبه وجه ضمانت نامه امتناع کند و در عین حال این درخواست را از بانک داشته باشد. خوب است بدانید که اگر من غیر وجه ضمانت نامه پرداخت شود، هیچ تعهدی بر عهده مضمون عنه نبوده و شخص مسئول خواهد بود. در چنین شرایطی بانک بایستی مبالغ پرداختی را مطالبه و استرداد کند. اگر شما هم قصد کسب اطلاعات در این زمینه را دارید، این مقاله را تا پایان مطالعه کنید.
پیش از صحبت در این باره، بایستی با تعاریف مختلف ضمانت نامه بانکی آشنا شوید. خوب است بدانید که ضمانت نامه بانکی، سند مالی است که برای تضمین و تأمین قراردادهای بین المللی و داخلی به کار می‌رود. در واقع این ضمانت نامه توسط بانک صادر شده است.
برای انجام هر عمل حقوقی بایستی شرایط خاص آن رعایت شود. یکی از این شرایط تضمین قرارداد و دیگری ضمانت نامه بانکی می‌باشد. در اعمال حقوقی اغلب ذینفع ضمانت نامه از مضمون عنه ضمانت نامه بانکی را درخواست می‌کند. این ضمانت نامه بایستی متناسب با قراردادی که منعقد شده باشد. پس از تحویل ضمانت نامه، در صورت قصور، مضمون عنه می‌تواند در زمانی که شرایط مقرر بین آن‌ها فراهم نشود ایفای تعهدات قراردادی خودداری کرده و خسارات وارده به خود را از ضامن دریافت کند. در این حالت روابط میان بانک ضامن و مضمون عنه پس از پرداخت وجه ضمانت نامه توسط این بانک منجر می‌شود. از طرفی دیگر برای اثبات عدم استحقاق ذینفع به دریافت وجه ضمانت نامه نیز منجر می شود. در ادامه این مقاله به برخی از موارد این ضمانت نامه اشاره می‌کنیم.
ضمانت نامه بانکی چیست ؟
برای آشنایی با ضمانت نامه بانکی، در ابتدا باید با تعریف کلمه‌ی «ضمانت» آشنا شوید. ضمانت به معنی تاوان داری یا پذیرفتاری است. در واقع فرد ضامن قبول می‌کند که خسارات به وجود آمده توسط فرد را جبران کرده و دیون وی را پرداخت کند. حقوق دانان مشهوری مانند دکتر کاتوزیان بیان می‌کنند که ضمانت تنها به معنای پذیرفتن دین مالی دیگری است و شامل پرداخت خسارات وارده نخواهد شد. یکی از این ضمانت نامه‌ها، ضمانت نامه بانکی است. این ضمانت نامه ارکان و انواع خاص خود را دارد که در ادامه به ذکر این موارد و شرایط صدور آن خواهیم پرداخت.
انواع ضمانت نامه بانکی
همانطور که گفته شد، ضمانت نامه بانکی به نفع سازمان های دولتی و خصوصی و افراد و به درخواست مشتریان بانک صادر می شود. اساس این ضمانت نامه عبارتند از:
- مضمون‌عنه یا درخواست ضمانت نامه
- مبلغ ضمانت نامه یا وجه الضمان
- ماهیت ضمانت نامه
- مضمون له یا ذينفع
- ضامن یا ضمانت كننده
- موضوع ضمانت نامه
در ضمانت نامه‌هایی که توسط بانک صادر می‌شود، بانک تعهد می‌دهد که مبلغ درج شده در ضمانت نامه را در صورت درخواست متعهد له، به وی پرداخت کند. درباره‌ی ماهیت ضمانت نامه بایستی موارد زیر را در نظر داشته باشید:
1. خوب است بدانید که این ضمانت از نوع مالی است. به عبارتی دیگر بر حسب توافق طرفین، اگر مضمون عنه تخلف کند یا بنابر اعلام مضمون وجه تضمین را مطالبه کند، بانک بایستی مبلغ تضمین را پرداخت کند و تعهدی بیش از این نخواهد داشت.
2. کارکرد ضمانت نامه بانکی با عقد ضمان مذکور و به طور کامل در قانون مدنی متفاوت است. دلیل این تفاوت این است که این ضمانت نامه‌ها، سبب انتقال دین متعهد به بانک نمی‌شود. در واقع بانک در قبال دریافت کارمزد و وثیقه، تضمین می‌کند که پیمانکار فعل معینی را انجام خواهد داشت.
3. ضمانت نامه بانکی یک عقد به حساب می‌آید و توافق اراده دو طرفه بر ایجاد آن ماهیتی حقوقی بوده و ایقاع به حساب نمی‌آید. این ضمانت نامه، ناظر به زمانی است که اراده یک طرف قرارداد موجب از بین بردن و یا ایجاد ماهیت حقوقی می‌شود و به اراده شخص دوم قرارداد نیازی نخواهد بود.
4. این قرارداد از نوع ضمانت نامه مستقل بوده و با قرارداد ضمان تجاری یا عقد ضمان قانون مدنی سنخیتی ندارد. علاوه بر این، این قرارداد با عقدی تبعی که در آن بر تعداد مسئولان دین واحد افزوده می‌شود نیز سنخیتی نخواهد داشت. از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که ماهیت حقوقی ضمانت نامه‌های مختلف با یکدیگر متفاوتند.
مطالبه وجه ضمانت نامه‌های بانکی
برای مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی، بایستی ذینفع که مشخص وی در قرارداد ذکر شده است، به بانک مراجعه کند. بدین ترتیب بانک صادر کننده ضمانت نامه، ملزم به پرداخت مبلغ ذکر شده در ضمانت نامه خواهد بود.
شرایط مطالبه وجه ضمانت نامه‌های بانکی
خوب است بدانید که مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی شرایط خاص خود را دارد. در واقع ارائه تمامی مدارک و اسنادی که موجب مفاد ضمانت نامه شده‌اند، ضروری است. علاوه بر این بایستی تشریفات شکلی مقرر در ضمانت نامه نیز به طور کامل رعایت شود.
رسیدگی به دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی
در دعاوی ضمانت نامه بانکی، بایستی به موارد مختلفی توجه داشت. به عنوان مثال در روابط قراردادی که بین ذینفع یا بانک و نسبت به مضمون عنه برقرار می‌شود، مضمون عنه نمی‌تواند برای عدم پرداخت وجه ضمانت نامه دستوری بدهد و این اقدام خارج از اختیارات وی است. علاوه بر این اگر به صدور این دستور مبادرت نموده باشد، بانک ضامن هیچ تکلیفی در برابر آن نخواهد داشت. همچنین اگر بانک وجه ضمانت نامه را به صورت ناروا به ذینفع پرداخت کند، تبعات منفی زیادی برای مضمون عنه به دنبال خواهد داشت. و می‌توان برای طرح دعوا نسبت به این موضوع در دادگاه حقوقی اقدام کرد. خوب است بدانید که استرداد آنچه که ناروا پرداخت شده است، از لحاظ حقوقی و مالی دارای ساز و کاری پیچیده است.
در برخی از موارد ممکن است این اقدامات ناآگاهانه از جانب مضمون عنه، احتمال عدم حصول نتیجه را ایجاد کند. این احتمال بیشتر در دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی بین المللی مطرح می‌شود و بر مشکلات ایجاد شده می‌افزاید. ساده‌ترین و بهترین راه حل برای مضمون عنه این است که به محض آگاه شدن از متقلبانه وجه ضمانت نامه و این مطالبه ناروا، نزد وکیل حقوقی و متخصص در امور بانکی رفته و این مشکل را با وی در میان بگذارد. وکیل با در دست داشتن مدارک لازم به دادگاه حقوقی رفته و می‌تواند قرار منع موقت وجه ضمانت نامه را صادر کند. با صدور این قرار، دیگر مانعی برای سایر اقدامات وجود نخواهد داشت. در پایان امیدواریم که این مطلب برای علاقه مندان مفید واقع شده باشد. شما می‌توانید سوالات خود را از طریق بخش کامنت با ما در میان بگذارید.
آخرین مطالب حقوقی در مورد دعاوی ضمانت نامه بانکی را در این صفحه دنبال کنید
