الزام خریدار به تخلیه ملک و استرداد آن بخشی از تعهد فروشنده در انعقاد معامله است. یکی از ویژگی های فروش ملک این است که فروشنده تعهد به تحویل ملک و خریدار تعهد به پرداخت ثمن دارد. حال اگر فروشنده به تعهد خود عمل نمود و ملک را نیز تحویل خریدار داد ولی قرارداد به هر علتی فسخ یا باطل شد ، خریدار متعهد است که ملک را به فروشنده مسترد نماید.در صورت امتناع خریدار از این تکلیف قانونی ، فروشنده می تواند دادخواست الزام خریدار به تخلیه و استرداد ملک را به دادگاه تقدیم نماید.
طرح دعوای استرداد ملک در چه صورتی امکان پذیر است؟
طرح دعوای استرداد ملک مستلزم اثبات فسخ و یا بطلان قرارداد است بنابراین باید قبل و یا همزمان با دادخواست استرداد ملک خواسته تایید فسخ و یا بطلان نیز تقدیم شود.
در دعوای استرداد ملک بهتر است قبل از تقدیم دادخواست بازگرداندن ملک، از طریق اظهارنامه رسمی از خریدار مطالبه شود و در صورت استنکاف خریدار دادخواست ارائه گردد.
مالک می تواند ضمن دادخواست ، اجرت المثل ایام تصرف ملک توسط خوانده را از تاریخی که خوانده متعهد به استرداد و تحویل ملک بوده است مطالبه کند. و فروشنده زمانی می تواند دادخواست استرداد تقدیم کند که مالک رسمی ملک باشد و یا حکم قطعی الزام مالک به تنظیم سند رسمی به نفع وی صادر شده باشد .در غیر این صورت باید همزمان با دادخواست استرداد ملک خواسته مناسب اعم از الزام تنظیم سند رسمی و یا ابطال سند مالکیت نیز مطرح نماید. و در این دعوا فروشنده به عنوان خواهان و خریدار به عنوان خوانده دعوا می باشند.
مرجع رسیدگی به دعوای الزام خریدار به تخلیه و استرداد ملک
دعوای مربوط به املاک و سایر حقوق راجع به آن باید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح شود.پس از رسیدگی به پرونده و صدور رای قطعی اجرائیه صادر می شود و پرونده پس از ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه به اجرای احکام ارسال می شود . دادورز اجرای احکام اقدام به تخلیه ملک مسکونی و تحویل آن به مالک می نماید.